Năm 2024 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của ngành Hải dương học thuộc bộ môn Hải dương, Khí tượng và Thủy văn, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM khi chương trình đào tạo được công nhận chất lượng bởi tổ chức kiểm định quốc tế ASIIN (Accreditation Agency for Degree Programmes in Engineering, Informatics, Natural Sciences and Mathematics). Sự kiện này không chỉ khẳng định chất lượng đào tạo đạt chuẩn quốc tế mà còn mở ra một chương mới, nâng tầm vị thế của ngành học này trên nhiều phương diện.
Trước hết, về mặt chất lượng đào tạo, việc đạt kiểm định ASIIN là một minh chứng mạnh mẽ cho sự cam kết của nhà trường trong việc cung cấp một chương trình giáo dục đẳng cấp quốc tế. Điều này đồng nghĩa với việc chương trình đào tạo Hải dương học đã đáp ứng được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên. Sinh viên theo học ngành này sẽ được tiếp cận với kiến thức và kỹ năng cập nhật nhất, phù hợp với xu hướng phát triển của ngành Hải dương học trên phạm vi toàn cầu.
Sự công nhận này cũng mở ra cơ hội rộng lớn cho sinh viên trong việc tiếp tục học tập ở bậc cao hơn. Cụ thể, sinh viên tốt nghiệp được ưu tiên miễn thi và chuyển tiếp học cao học ngành Hải dương học, ngành Khí tượng khí hậu học của chính trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM. Đặc biệt, cơ hội du học và chuyển tiếp sang các trường đại học danh tiếng trên thế giới cũng trở nên thuận lợi hơn. Sinh viên có thể xin học bổng hoặc được xét tuyển vào các chương trình sau đại học tại nhiều trường uy tín như Học viện Sinica (Đài Loan), Đại học Hokkaido (Nhật Bản), Đại học Quốc lập Trung Ương (Đài Loan), Đại học Tasmania (Úc), đại học Kiel (Đức), TT Thời tiết Oklahoma thuộc Trường đại học Oklahoma (Hoa kỳ), Viện Hải dương học Sopot (Ba Lan), Trường ĐH Bialystok (Ba Lan).
Về mặt cơ hội nghề nghiệp, bằng cấp được công nhận bởi ASIIN sẽ mở ra nhiều cánh cửa mới cho sinh viên tốt nghiệp. Các nhà tuyển dụng, đặc biệt là các tổ chức quốc tế và công ty đa quốc gia, sẽ đánh giá cao giá trị của tấm bằng này. Điều này không chỉ tăng cơ hội việc làm trong nước mà còn mở rộng khả năng tìm kiếm việc làm ở nước ngoài. Sinh viên tốt nghiệp có thể tự tin ứng tuyển vào các vị trí trong các tổ chức nghiên cứu biển, công ty tư vấn môi trường, cơ quan quản lý tài nguyên biển, hay các dự án phát triển bền vững liên quan đến đại dương.
Kiểm định ASIIN cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực học thuật và nghiên cứu. Các trường đại học và viện nghiên cứu nước ngoài sẽ dễ dàng công nhận chất lượng đào tạo của chương trình, từ đó tạo cơ sở cho các dự án nghiên cứu chung, trao đổi sinh viên và giảng viên. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng nghiên cứu mà còn tạo cơ hội cho sinh viên và giảng viên tiếp cận với các nguồn tài nguyên, kiến thức và công nghệ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực Hải dương học. Hiện nay, bộ môn đang hợp tác nghiên cứu trong nghiên cứu và đào tạo với Viện Hải dương học Scripps (Hoa kỳ), trường ĐH Hokkaido (Nhật), trường ĐH Kiel (Đức), Trường ĐH Tasmania (Úc), Trường ĐH Bialystok (Ba Lan).
Ngoài ra, việc đạt kiểm định ASIIN cũng tăng cường khả năng thu hút nguồn lực và đầu tư cho ngành Hải dương học. Các nhà tài trợ, tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp sẽ có niềm tin lớn hơn vào chất lượng đào tạo và nghiên cứu của ngành, từ đó sẵn sàng đầu tư vào các dự án, trang thiết bị và học bổng (Viện Hải dương học Scripps, Hoa kỳ). Điều này tạo ra một vòng tròn tích cực, tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu của ngành.
Về mặt quốc tế hóa, kiểm định ASIIN mở ra cơ hội cho sinh viên tham gia các chương trình trao đổi và du học ngắn hạn tại các trường đại học danh tiếng trên thế giới. Các lớp học ngắn hạn như lớp học “Kỹ năng khảo sát và Kỹ năng sơ cấp cứu” và lớp học “Kỹ năng phòng chống đuối nước” của Bộ môn Hải dương, Khí tượng và Thủy văn, lớp học ngắn hạn Ocean Data Analysis with R Programming for Early Career Ocean Professionals (ECOPs) – Asia [online], Lớp học về “Global changes and their biological consequences” của Giáo sư Piotr Zieliński (Trường Đại học Białystok, Ba Lan)… Đặc biệt, tháng 11/2023, bộ môn Hải dương, Khí tượng và Thủy văn đã kết hợp với trường ĐH Tasmania (Úc) tổ chức lớp học “Changing Coast” cho sinh viên ngành Hải dương học của bộ môn và sinh viên Tasmania. Sinh viên đã có hai tuần học tập, thực tâp thực tế rất thú vị (https://oceanology.hcmus.edu.vn/2023/11/13/lop-hoc-quoc-te-changing-coast-2023-khoi-dong-voi-nhieu-hoat-dong-thu-vi/). Điều này không chỉ giúp sinh viên mở rộng tầm nhìn, nâng cao kỹ năng ngoại ngữ mà còn tạo cơ hội để họ tiếp xúc với các nền văn hóa khác nhau, xây dựng mạng lưới quan hệ quốc tế – những yếu tố quan trọng trong sự nghiệp tương lai của họ trong lĩnh vực Hải dương học toàn cầu.
Kiểm định ASIIN cũng góp phần nâng cao vị thế của ngành Hải dương học trong cộng đồng khoa học và xã hội. Nó khẳng định tầm quan trọng của ngành học này đối với sự phát triển bền vững của quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu bảo vệ môi trường biển ngày càng cấp thiết. Điều này có thể dẫn đến sự quan tâm và đầu tư nhiều hơn từ chính phủ và các tổ chức quốc tế vào lĩnh vực nghiên cứu và phát triển Hải dương học (https://oceanology.hcmus.edu.vn/huong-nghien-cuu/huong-nghien-cuu/)
Kiểm định ASIIN cũng tạo động lực cho việc cải tiến liên tục trong chương trình đào tạo. Để duy trì chứng nhận kiểm định, chương trình cần phải thường xuyên cập nhật, đổi mới và đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao. Điều này đảm bảo rằng chất lượng đào tạo sẽ không ngừng được nâng cao, sinh viên luôn được tiếp cận với những kiến thức và kỹ năng mới nhất trong lĩnh vực Hải dương học. Nhiều môn học đươc cập nhật và thêm vào như Thủy văn nước ngầm, ứng dụng AI trong Khoa học Trái Đất, Coastal and Marine Geography, Environmental engineering for climate change và Ứng dụng thống kê và học máy trong Khoa học Trái Đất.
Ngoài ra, việc đạt kiểm định ASIIN cũng góp phần nâng cao uy tín của cả trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM. Điều này có thể dẫn đến hiệu ứng lan tỏa tích cực, thu hút sự quan tâm và đầu tư vào các ngành học khác, cũng như tăng cường vị thế của trường trong hệ thống giáo dục đại học quốc gia và quốc tế.
Cuối cùng, vị thế mới của ngành Hải dương học sau khi đạt kiểm định ASIIN còn thể hiện ở khả năng đóng góp lớn hơn cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Với chất lượng đào tạo được công nhận quốc tế, ngành học này sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các dự án phát triển bền vững, quản lý tài nguyên biển, và bảo vệ môi trường biển. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển của ngành kinh tế biển mà còn hỗ trợ Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Việc đạt kiểm định ASIIN đã mang lại một vị thế mới cho ngành Hải dương học thuộc bộ môn Hải dương, Khí tượng và Thủy văn, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM. Nó không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo, mở rộng cơ hội nghề nghiệp và học tập cho sinh viên, mà còn tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của đất nước. Đây là một bước tiến quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển lâu dài và bền vững của ngành Hải dương học tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Hình 1: Kiểm định ASSIN vào tháng 12/2023
Hình 2: Hợp tác quốc tế với
(a) Viện Hải dương học Scripps (Hoa kỳ), (b) Trường ĐH Bialystok (Ba Lan), (c) Trường ĐH Kiel (Đức), (d) Trường ĐH Tasmania (Úc)
Hình 3: Lớp học “Changing Coast” cho sinh viên ngành Hải dương học của bộ môn và sinh viên Tasmania (Úc)
Hình 4. Sinh viên tốt nghiệp ngành Hải dương học năm 2023